Białoruskie elementy językowe w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców mieszkających w regionie suwalsko-augustowskim

Elements of the Belarusian language in the Russian dialect used by the Old Believers living in the Suwalki-Augustow region The article deals with the Belarusian elements in the Russian dialect of the Old Believers living in Poland. The Old Believers arrived in Poland in the second half of the 18 th century. At present they live in the Suwalki-Augustow region in the north-eastern Poland. They inhabit mostly two villages in the county of Suwalki, namely Gabowe Grądy and Bor, which are very close to each other, and three towns: Augustow, Suwalki and Sejny. The dialect used by the Polish Old Believers represents the western Central Great Russian dialects characterized by akanie , the so-called Pskov group. They share features which are typical of Pskov. The dialect was also influenced by other north-eastern Belarusian dialects, that is, the ones which were closest to the areas originally inhabited by Old Believers, who migrated in phases. After each phase, their dialect came to reflect some new linguistic influences. A large number of lexemes directly borrowed from Polish, or via the Belarusian language, are found in this dialect, which is also characterized by other features common in Belarusian dialects or the Bulgarian language. By way of illustration, they include the following features: the prosthetic j- , prosthetic v- , the occurrence of the endings –im and –ym in the case of singular masculine adjectives in the locative, promotion of the endings –i and –y in the case of the plural masculine and neutral nouns in the nominative, and the occurrence of lexemes borrowed from the Belarusian language. Bialoruskie elementy jezykowe w rosyjskiej gwarze staroobrzedowcow mieszkających w regionie suwalsko-augustowskim Artykul poświecony jest problematyce bialoruskich elementow jezykowych w rosyjskiej gwarze staroobrzedowcow mieszkających w Polsce. Staroobrzedowcy pojawili sie na terytorium Polski w drugiej polowie XVIII w. Obecnie mieszkają w regionie suwalsko-augustowskim w polnocno-wschodniej Polsce. Najwieksze skupisko staroobrzedowcow znajduje sie w dwoch sąsiadujących ze sobą wsiach powiatu augustowskiego – Gabowych Grądach i Borze, oraz w miastach Augustow i Suwalki. Gwara polskich staroobrzedowcow nalezy do narzecza zachodniego środkowowielkoruskich gwar akających, tzw. grupy pskowskiej i charakteryzuje sie typowymi cechami pskowskimi. Na gware wplywaly takze polnocno-wschodnie gwary bialoruskie, czyli gwary znajdujące sie najblizej terenow macierzystych staroobrzedowcow. Migracja staroobrzedowcow byla etapowa i po kazdym etapie ich gwara odzwierciedlala nowe wplywy jezykowe. W gwarze widoczna jest duza ilośc leksemow zapozyczonych bezpośrednio z jezyka polskiego lub za pośrednictwem jezyka bialoruskiego. Badana gwara charakteryzuje sie cechami wspolnymi z gwarami bialoruskimi lub jezykiem bialoruskim, np. protetycznym j- , protetycznym v- , wystepowaniem koncowek – im , – ym w miejscowniku liczby pojedynczej w przymiotnikach rodzaju meskiego, upowszechnieniem koncowek – i , – y w mianowniku liczby mnogiej rzeczownikow rodzaju meskiego i nijakiego, wystepowaniem leksemow zapozyczonych z jezyka bialoruskiego.