Covid-19’un enerji piyasasına etkisinin BIST 100’de en çok kazandıran beş enerji hisse senedi üzerinden değerlendirilmesi

This study was conducted by considering the excessive depreciation of the TL in the last quarter of 2021 and Turkey's external dependence in terms of energy. The study shows the relationship between Dollar, Euro, Gold, and Covid-19 cases of AKSEN, ENERJISA, ZOREN, NATEN, and AKSUE shares, which have an increasing trend in BIST100 in the energy market, is analyzed. In the study, the stability levels of the variables were determined with the ADF (Extended Vertical Fuller) and Phillips – Perron Unit Root Tests, the Johansen Cointegration Test was used to determine the long-term relationship between the variables, and the Granger Causality tests VECM and UVAR were used to determine the short-term relationship between the variables. As a result of the study, it is understood that NATEN, ZOREN, and AKSEN stocks do not have a long-term relationship with the variables discussed, while ENJSA and AKSUE stocks have a long-term relationship with the variables. As a result of the Granger Causality tests, it has been determined that there are short-term relationships. The causality analysis made only for AKSEN stock determined that there was no short-term relationship.

Bu çalışma, 2021 ‘in son çeyreğinde TL’nin aşırı değer kaybı ve Türkiye'nin enerji bakımından dışa bağlı oluşu dikkate alınarak yapılmıştır. Çalışmada enerji piyasasındaki BIST100’de artış trendine sahip AKSEN, ENERJİSA, ZOREN, NATEN ve AKSUE hisselerinin Dolar, Euro, Altın ve Covıd-19 vaka sayısı arasındaki ilişki analiz edilmektedir. Çalışmada ADF (Genişletilmiş Dikey Fuller) ve Phillips – Perron Birim Kök Testleri ile değişkenlerin durağanlık seviyeleri belirlenmiştir, değişkenler arasında uzun dönemli ilişkinin tespiti için Johansen Eşbütünleşme Testi ve değişkenler arasında kısa dönemli ilişkinin tespiti için de Granger Nedensellik testlerinden VECM ve UVAR kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda NATEN, ZOREN ve AKSEN hisse senetlerinin ele alınan değişkenlerle arasında uzun dönem ilişkisinin olmadığı ENJSA ve AKSUE hisse senetlerinin ise değişkenlerle arasında uzun dönemli ilişkinin olduğu anlaşılmaktadır. Yapılan Granger Nedensellik testleri sonucunda kısa dönemli ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir. Sadece AKSEN hisse senedi için yapılan nedensellik analizinde kısa dönemli bir ilişkinin olmadığı saptanmıştır.