Współczesna sytuacja polszczyzny na Bukowinie Karpackiej

The current situation of the Polish language in Carpathian Bukovina The use and the state of preservation of the Polish language in Carpathian Bukovina is very diverse for a number of reasons. There are villages in which it is not only spoken in the family domain by people invited to take part in this study, but also serves as the basic code of communication in public space: all local residents, including those of origin other than Polish, know it. This is the case in Nyzhni Petrivtsi, Plesa, Poiana Micului, Stara Krasnoshora, Soloneţu Nou and Terebleche. In turn, the town of Radauți and such villages as Bulai, Cacica, Davydivka, Davydivka Zrub, Frumoasa, Gura Humorului, Hlyboka, Paltinoasa, Racovaț, Seret, Sfântu Ilie, Vicsani and Verkhni Petrivtsi have quite a few Polish families; their members, however, speak Polish very rarely, only on exceptional occasions. In some places in the region all that remains is the local memory of Poles who once lived in the area and of Polish speech that could be heard there in the past; this memory, however, seems to be disappearing. We can find traces of their historical presence: houses, cemeteries, churches and so on in Arbore, Banyliv, Budenetsʹ, Dubivtsi, Ispas, Miliieve, Nova Zhadova, Rokytne, Solca, Stara Zhadova, Vashkivtsi and Vytylivka. Places that once had Polish communities and are now dominated by Ukrainian or Romanian speakers include the villages of Banyliv, Boiany, Cheresh, Chudeĭ, Komarivtsi, Krasnoilʹsʹk, Lashkivka, Lukivtsi, Luzhany, Mihoveni, Nova Krasnoshora, Ridkivtsi, Vașcauți and Zhadova, and the towns of Câmpulung Moldovenesc and Vyzhnytsia. There are some individual elderly people living there whose first language was Polish. Considering that they function in the Ukrainian- or Romanian-speaking environment, they use it sporadically as all spheres are served by Ukrainian/Romanian or their dialectal variations. The functionality of Polish in such villages and towns as Kitsmanʹ, Korchivtsi, Panka, Sadhora, Storozhynetsʹ, Zastavna and Zelenyĭ Haĭ is very limited indeed: local Poles no longer speak it in the family or the neighbourhood, but only on special occasions, such as encounters with visitors from Poland, which do not occur very often. Wspolczesna sytuacja polszczyzny na Bukowinie Karpackiej Uzywanie jezyka polskiego na Bukowinie Karpackiej jest bardzo zroznicowane. Na przyczyny tego stanu sklada sie wiele czynnikow. Są rodziny i wsie, w ktorych mowa polska wystepuje nie tylko w sferze rodzinnej osob zaproszonych do badania, lecz takze stanowi podstawowy kod sluzący do komunikacji w przestrzeni publicznej, ktory znają wszyscy mieszkancy, rowniez osoby o niepolskim pochodzeniu (Nowy Soloniec, Piotrowce Dolne, Plesza, Pojana Mikuli, Stara Huta, Tereblecze). W takich miejscowościach jak: Bulaj, Dawideny-Centrum i Dawideny-Zrąb, Frumosa, Gleboka, Gura Humoru, Kaczyka, Paltynosa, Piotrowce Gorne, Radowce, Rakowiec, Seret, Sfiyntu Illie, Wikszany mieszkają dośc liczne rodziny polskie, ale w środowisku rodzinnym i sąsiedzkim ich czlonkowie mowią po polsku bardzo rzadko, uzywają tego jezyka w wyjątkowych sytuacjach. W miejscowościach, w ktorych istnieje juz tylko pamiec (wydaje sie, ze w zaniku) obecnych mieszkancow o jezyku polskim, rozbrzmiewającym niegdyś w przestrzeni lokalnej, i o Polakach, ktorzy tam zyli, znajdujemy pozostalości kultury materialnej: domy, cmentarze, kościoly itp. (Arbore, Banilow n/Czeremoszem, Budyniec, Dubowce, Ispas, Milijow, Solka, Nowa Żadowa, Rokitna, Stara Żadowa, Witelowka, Waszkowce w Ukrainie). Miejscowości zdominowane przez przedstawicieli spoleczności ukrainskiej lub rumunskiej to Banilow n/Seretem, Bojany, Czeresz, Czudej, Kimpulung Moldawski, Komarowce, Krasnoilsk, Łaszkowka, Łukawiec, Łuzany, Mihoweny, Nowa Huta, Rarancza, Waszkowce w Rumunii, Wyznica, Żadowa. W otoczeniu ukrainsko- lub rumunskojezycznym zyją pojedyncze starsze osoby, ktorych pierwszym jezykiem byl jezyk polski, poslugują sie one nim jednak sporadycznie, a wszystkie sfery obsluguje jezyk ukrainski/rumunski lub odmiana dialektalna jezyka ukrainskiego/ rumunskiego. Funkcjonalnośc polszczyzny w zyciu codziennym Polakow z takich wsi, jak: Kocman, Korczeszty, Panka, Sadagora, Storozyniec, Zastawna, Zielony Gaj jest bardzo ograniczona. Nie uzywają oni juz jezyka polskiego w komunikacji rodzinnej i sąsiedzkiej, po polsku rozmawiają tylko w sytuacjach szczegolnych, np. z przybyszami z Polski.