Buğday (triticium aestivum L.) bitkisinin fide morfolojisi ve kök anatomisi üzerine sıcaklığın etkisi
Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994
Online
unknown
Zugriff:
iv ÖZET Bu çalışmada, Türkiye'de itiştirilen bazı ekmeklik buğday ( Tttücmn aetstevam L.) varyetelerinden yazlık Çukurova-86 ve kışlık Bezostaya- l'in fide morfolojisi ve kök anatomisi özerine sıcaklığın etkisi incelenmiştir. Bitki yetiştirme denemeleri 11/8, 16/9 ve 32/26°C gündüz/gece sıcaklıklarında 15, 30, 45 gön yetiştirme sörelerinde ve 12 saat gön uzunluğunda kum kültörönde yörötölmöştör. Fide morfolojisi; fide ve embriyonal kök uzunluğu, yaprak ve embriyonal kök sayısı ve yaprak yüzey alanı belirlenerek incelenmiştir. Deneme sıcaklıklarında, varyetelerin fide büyüme ve gelişmesi ll/8*C'de en az, 32/26°C'de orta ve 16/9°C'de en iyi olarak belirlenmiştir. On bir/8°C'de, fide gelişiminin önemli düzeyde sınırlandırılması varyeteler arası farkın ortaya çıkmasını engellemiştir. 16/9°C'de tüm büyüme kriterlerinde, 32/26°C'de ise embriyonal kök ve yaprak sayısında belirlenen varyeteler arası farkların genotiplerinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Varyeteler 11/8°C ve 32/26°C'de fide büyüme ve gelişimlerini sürdürerek düşük ve yüksek sıcaklığa uyum göstermişlerdir. Farklı büyüme sıcaklıklarının (16/9 ve 32/26°C) Çukurova-86 ve Bezostaya-1 varyetelerinin embriyonal kök anatomisine etkisi incelenmiştir. Bu inceleme, kök ucundan itibaren 5, 10, 20 ve 30 cm uzaklıklarda alman enine kesitlerde mikroskopik olarak merkezi silindir (MS) ve merkezi metaksilem (MM) çaplarının belirlenmesiyle yapılmıştır, MS ve MM çapları ile MM çapının MS çapma yüzde oranı bakımından 16/9 ve 32/26°C sıcaklıklarda, kök ucundan itibaren tüm uzaklıklarda varyeteler arası fark genellikle önemsizdir.MS çapı 16/9 ve 32/26*0 sıcaklıklarda kök ucundan tabana doğru artmıştır, MM çapı 16/9°C'de kök ucundan tabana doğru gidildikçe değişmemiş; fakat 32/26°C'de ise artmıştır. Bu nedenle, 16/9°C*de MM çapının MS çapma yüzde oranı kök ucundan tabana doğru artarken, 32/26°C'de değişmemiştir. MS ve MM çapları ile MM çapının MS çapma yüzde oranı 16/9°G'ye göre 32/26°C büyüme sıcaklığında kök ucundan itibaren tüm mesafelerde önemli düzeyde azalmıştır. Yazlık Çukurova-86 ve kışlık Bezostaya-1 'de, sıcaklıktaki artışa bağlı olarak embriyonal kök sayısı ve yaprak yüzey alanının azalması ve MM ve MS çaplarının daralması varyetelerin yüksek sıcağa vc^xxm yeteneğini göstermektedir, vi ABSTRACT In this study, the effect of temperature on seedling morphology and root anatomy was investigated in spring Cukurova-86 and winter Bezostaya-1 bread wheat ( Triticum ae&tfrum L.) varieties grown in Turkey. Plant growth experiments were carried out in sand culture at 1 1/8, 16/9 and 32/26°C day/night temperatures and 12-h photoperiod for 15, 30 and 45 day growing periods, The seedling morphology was investigated to define the length of seedling and seminal root» the number of leaf and seminal root and the leaf area. In these experiments, the determined seedling growth and development was minimum at 11/8°C, moderate at 32/26*C, and maximum at 16/9ÖC, The varietal differences was not determined at 11/8°C because of the growth and development was limited significantly at this temperature. On the other hand, there was varietal differences at 16/9°C in the all growth parameters and at 32/26°C in the number of seminal root and leaf. The determined differences between the varieties are thought to be originated from their genotypes. In the varieties, as a result of their adaptation to low and high temperatures the seedling growth and development was able to continue at 11/8 and 32/26'C. The effect of different growth temperatures (16/9 and 32/26*0) on the seminal root anatomy was investigated. The examination of cross- sections at 5, 10, 20 and 30 cm distances behind the root apex was made microscopically by determination of the diameters of central cylinder (CC) and central metaxyiem (CMX).vii There was not significant difference between varieties in CC and CMX diameters and the proportion of CMX to CC at all distances from the root apex at 16/9 and 32/26°C temperatures, Diameter of CC from the root apex to base was increased at 16/9 and 32/26°C temperatures. Diameter of CMX from the root apex to base was not changed at 16/9°C, but it was increased at 32/26°C, The proportion of CMX to CC diameter was not changed at 32/26°C while it was increased at 16/9°C. CC and CMX diameters and the proportion of CMX to CC diameter at all distances from the root apex were decreased significantly at 32/26°C growth temperature compared to 16/9°C. The decrease in the number of seminal root and leaf and in the diameters of CC and CMX with the increasing growth temperature in Çukurova-86 and Besostajja-l show their adaptation ability to high temperature. 69
Titel: |
Buğday (triticium aestivum L.) bitkisinin fide morfolojisi ve kök anatomisi üzerine sıcaklığın etkisi
|
---|---|
Autor/in / Beteiligte Person: | Yildiz, Mustafa ; Terzioğlu, Serpil ; Diğer |
Link: | |
Veröffentlichung: | Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994 |
Medientyp: | unknown |
Schlagwort: |
|
Sonstiges: |
|