Ülkemizde Yetiştirilen Önemli Fasulye Çeşitlerinin Pas (Uromyces appendiculatus) ve Adi Yaprak Yanıklığı (Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli) Hastalıklarına Karşı Dayanıklılık Kaynakları Açısından Değerlendirilmesi

Fasulye pası Uromyces appendiculatus ve adi yaprak yanıklığı etmeni Xanthomonas axonopodis pv. phaseoli dünya genelinde fasulye üretim alanlarında yaygın olarak görülen önemli hastalık etmenleridir. Bu hastalık etmenleriyle en etkin ve sürdürülebilir mücadele yöntemi dayanıklı ıslah materyallerinin geliştirilmesidir. Bu amaçla yapılan çalışmalarda söz konusu hastalıklara karşı dayanıklılıkta rol oynayan lokuslar ile ilişkili birçok moleküler markör geliştirilmiş ve ıslah çalışmalarına dâhil edilmiştir. Bu çalışma kapsamında ise ülkemizde yaygın olarak yetiştirilen 40 adet fasulye çeşidi, pas ve adi yaprak yanıklığı hastalıklarına karşı taşıdıkları dayanıklılık kaynakları bakımından SCAR markörleri (SAE19, SI19, SA14, SBC6, SAP6, SU91, BC420) aracılığıyla incelenmiştir. U. appendiculatus’a karşı dayanıklılıkla ilişkili Ur-11 ve Ur-4 lokuslarının çeşitler arasında oldukça yaygın olduğu görülürken, X. axonopodis pv. phaseoli’ye karşı sadece Boncuk, Belinay Sırık, Sırık barbunya, Zülbiye ve Bulduk çeşitlerinin B10 lokusu taşıdığı gözlenmiştir. Çalışma kapsamında tespit edilen bu dayanıklılık lokuslarının fasulye pası ve adi yaprak yanıklığı hastalıklarına karşı ıslah materyallerinin geliştirilmesinde ve gen piramitleme çalışmalarında potansiyel dayanıklılık kaynakları olarak dikkate alınması faydalı olacaktır.