Sinonazal bölgede yer alan anatomik yapılar ve varyasyonlarının yaş ve cinsiyetle olan ilişkisinin çok kesitli bilgisayarlı tomografi ile incelenmesi ; Evaluation of anatomical features and their variations in sinonasal region regarding to their relation with age and gender using multidetector computerized tomography

Sinonazal bölge, insanda en çok anatomik varyasyon gösteren bölgelerden biri olup, bu anatomik varyasyonların sinus inflamasyonu patogenezinde etkin bir faktör olması yanında ayrıca bazı baş ağrılarında da önemli rol oynadığı bildirilmektedir. Bu araştırmada metrik ölçümler ve varyasyonları yaş grupları, cinsiyet ve lateralizasyona göre karşılaştırma amaçlandı. Sinonazal bölgede herhangi bir cerrahi operasyon geçirmeyen ve travma hikayesi bulunmayan 200 hastanın (4-72 yaş aralığında) BT görüntüleri aksiyal, sagittal ve koronal planlarda incelenerek belirli noktalar arası uzunluk, yükseklik ve genişlik ölçüldü. Aynı zamanda bazı varyasyonlar da tespit edilerek yaş grupları ve cinsiyetler arasında kıyaslamalar yapıldı. Septum nasi ön-arka uzunluğu (SN-UZ), septum nasi maksimum genişliği (SN-MG), concha nasalis medius ön-arka uzunluğu (CNM-UZ) (sol), concha nasalis inferior ön-arka uzunluğu (CNI-UZ) (sol), arteria ethmoidalis anterior ile orbital çatı arası mesafe (AEA-OÇ) (sol) ve arteria ethmoidalis anterior ile concha nasalis inferior arası mesafe (AEA-CNI) (sol ve sağ), concha nasalis inferior ile lamina cribrosa arası mesafe (CNI-LC) (sağ ve sol) erkeklerde istatistiksel olarak anlamlı derece uzun tespit edilmiştir (p<0,001, p<0,01). Morfometrik ölçümler sonucunda genel olarak erkeklerde ortalamalar daha yüksek bulunurken, yaşla birlikte çoğu parametrenin uzunluğunun arttığı saptanmıştır. 50 yaşından sonra hem erkek hem de kadınlarda, SN-MG, CNS-UZ, CNI-UZ azalırken, CHO-SÇ ve SN-UZ artmaya devam etmektedir. CNI-LC, AEA-CNI ve LL-YK hem sağ hem de sol tarafta erkeklerde artarken, kadınlarda azalmaktadır. CNM-UZ ve AEA-OÇ ise hem sağ hem de sol tarafta erkeklerde azalırken, kadınlarda artmaktadır. Çalışmamızda en fazla tespit edilen varyasyon agger nasi hücreleri (,5) olurken bunu sırasıyla septal deviasyon (,5), CNM pnömatizasyonu (,5), frontal sinus septumu (,5), CNI hipertrofisi (), onodi hücresi (,5), Haller hücresi (,5), septal spur (,5), sphenoid sinus septumu (), CNS pnömatizasyonu (), paradoksal ...