Işıklı Gölü (Çivril/Denizli) Natrix natrix (Linnaeus, 1758) ve Natrix tessellata (Laurenti, 1768) popülasyonlarının yapısı ve dinamiğinin araştırılması ; Research on dynamics and structure of Natrix natrix (Linnaeus, 1758) and Natrix tessellata (Laurenti, 1768) populations in Lake Işıklı (Çivril/Denizli)

Bu çalışmada 2016–2019 yılları arasında Natrix natrix ve Natrix tessellata türlerinin Işıklı Gölü (Denizli/Çivril) popülasyonları izlenmiştir. Arazi çalışmaları sonucunda toplamda N. tessellata türüne ait 1563 birey ve N. natrix türüne ait 304 birey yakalanmış ve markalanmıştır. Markalanan bireylerden N. tessellata’dan 97 birey toplamda 103 kez, N. natrix’den 14 birey toplamda 16 kez tekrar yakalanmıştır. Yılanlar hibernasyondan mart ayının ortalarında çıkmaktadır ve hemen çiftleşme arayışına girmektedirler. Çiftleşme mayıs ayının sonlarına kadar devam etmektedir. Yumurtalar büyük oranda temmuz ayında bırakılmakta ve 35–40 gün içerisinde yavrular yumurtadan çıkmaktadır. Işıklı Gölü’nde popülasyon büyüklüğü ile ilgili yapılan yıllık hesaplamaların ortalaması N. tessellata için 10.146 birey, N. natrix için 1.944 birey olarak bulunmuştur. CJS formülüne göre N. natrix için yıllık hayatta kalma oranı 0,57±0,19 (0,22–0,86), yakalanma olasılığı 0,011±0,004; N. tessellata için yıllık hayatta kalma oranı 0,37±0,06 (0,27–0,50), yakalanma olasılığı ortalama 0,015±0,006 olarak hesaplanmıştır. N. natrix’de dişilerde ortalama yaş 12,4 (min–maks: 5–18) yıl, erkeklerde 10,9 (6–17) yıl olarak bulunmuştur. N. tessellata’da dişilerde ortalama yaş 11,5 (4–19) yıl, erkeklerde 8,7 (4–16) yıl olarak bulunmuştur. N. natrix’de eşeysel olgunluğa dişiler altıncı, erkekler beşinci kışlamadan sonra erişirken N. tessellata’da dişi ve erkekler beşinci kışlamadan sonra eşeysel olgunluğa erişmektedir. Her iki tür arasındaki ve türlerde cinsiyetler arasındaki yaş farkı istatistiki olarak anlamlı bulunmuştur. N. natrix’de dişilerde yumurta sayısı ortalama 14,3±4,3 (5–20) adet; N. tessellata’da ortalama 13,1±4 (4–24) adet olarak belirlenmiştir. Ayrıca, 4374 gözleme (523 N. natrix, 3851 N. tessellata) dayanan bir veri seti oluşturulmuştur. Yılanların habitat tercihi, aktivitesi ve görülen bireysel varyasyonlar bu gözlem verileri ile değerlendirilmiştir. Işıklı Gölü’nde her iki yılan türünde de çiftleşme dönemleri, yumurta bırakma dönemleri, üretilen yumurta sayıları, yumurtaların inkübasyon süreleri, yakalanma oranları, maksimum baş+gövde uzunluğu (BGU), günlük aktivite dağılımı ve aktif olunan saatler benzer bulunmuştur. Buna karşın popülasyon büyüklükleri, hayatta kalma oranları, ortalama BGU, yumurtadan çıkan yavru vücut uzunluğu, ortalama popülasyon yaşı, eşeysel olgunluğa ulaşma yaşı ve habitat tercihleri arasında farklılıklar görülmüştür. ; In this study, the populations of Natrix natrix and Natrix tessellata were monitored during the 4-year period between 2016 and 2019 in Lake Işıklı (Denizli/Çivril). As a result of field studies, 1563 individuals of N. tessellata and 304 individuals of N. natrix were captured and marked. 97 individuals from N. tessellata were recaptured 103 times and 14 individuals from N. natrix were recaptured 16 times in total. Snakes emerge from the hibernation in mid-March and seek for immediate mating. Mating continues until the end of May. The eggs are largely released in July and the hatchlings appear within 35–40 days. The average of the annual population size estimates in Lake Işıklı were 10.146 individuals for N. tessellata and 1.944 individuals for N. natrix. According to the CJS formula, the annual survival rate for N. natrix was 0.57±0.19 (0.22–0.86), and the capture probability was 0.011±0.004; the annual survival rate for N. tessellata was 0.37±0.06 (0.27–0.50) and the capture probability was 0.015±0.006. For N. natrix, the mean age was found as 12.4 (min–max: 5–18) years in females and 10.9 (6–17) years in males. For N. tessellata, the mean age was found to be 11.5 (4–19) years in females and 8.7 (4–16) years in males. For N. natrix, females reach sexual maturity after sixth and males reach after fifth wintering, while in N. tessellata both females and males reach sexual maturity after fifth wintering. The age difference between the two species and the sexes within species was found to be statistically significant. The mean number of eggs was found to be 14.3±4.3 (5–20) and 13.1±4 (4–24) for N. natrix and N. tessellata respectively. In addition, a data set based on 4374 observations (523 N. natrix, 3851 N. tessellata) was created. The habitat preference, activity and individual variations of snakes were evaluated with these observation data. The mating periods, hatching periods, number of eggs produced, incubation times of eggs, catch rates, maximum snout-venth length (SVL), daily activity period and daily active hours were similar in both species. However, differences in population size, survival rates, mean SVL, total body length of hatchling, mean age of population, age of sexual maturity, and habitat preferences were observed.