Τα ιδεολογικά χαρακτηριστικά και η εξέλιξη του κινεζικού κομμουνισμού από την περίοδο της διεθνοποίησης της οικονομίας μέχρι σήμερα (1978 – 2022)

Στην παρούσα εργασία πραγματοποιείται μια συνεκτική ανάγνωση των ιδεολογικών μεταβολών, που καταγράφονται στην Κίνα από το άνοιγμα της κινεζικής οικονομίας στον καπιταλισμό (1978) μέχρι σήμερα. Σε αντίθεση με τη μαοϊκή περίοδο (1949 – 1976) κατά την οποία η Κίνα αποτελούσε μια εξόχως ιδεολογική κοινωνία, η περίοδος από το 1978 και έπειτα έχει συχνά χαρακτηριστεί ως «μετα-κομμουνιστική» ή «μετα-δεολογική». Μπορεί, όμως, αυτό να ισχύει; Στο κείμενο επιχειρείται ο εντοπισμός των σημαντικότερων παραγόντων, που επηρέασαν τη δυναμική διαμόρφωση της κινεζικής ιδεολογίας, αλλά και η εξέταση των διαδοχικών μετατροπών της κινεζικής ιδεολογίας, που επηρέασαν ή/και καθόρισαν την πορεία της οικονομίας της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες. Κατά την περίοδο των ραγδαίων αλλαγών που συνόδευσαν την έλευση του Deng Xiaoping στην εξουσία, το επίκεντρο του ενδιαφέροντος επικεντρώθηκε στο άνοιγμα, την ανασυγκρότηση, τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας. Οι προσταγές της οικονομικής ανάπτυξης ανάγκασαν τον Deng να αναδιαμορφώσει και να προσαρμόσει την κομμουνιστική ιδεολογία του ΚΚΚ. Η περίοδος αυτή σημαδεύτηκε από μια «οικονομικοκεντρική» προσέγγιση που είχε τρεις διαστάσεις: άνοιγμα, ανασυγκρότηση και εκσυγχρονισμός, επιβάλλοντας τον «πραγματισμό» ως κεντρικό στοιχείο διαμόρφωσης της κινεζικής οικονομικής πολιτικής. Τα «κινεζικά χαρακτηριστικά» αποτέλεσαν τον πυρήνα, το βασικότερο στοιχείο της ιδιαιτερότητας του κινεζικού κομμουνισμού. Στη διάρκεια της θητείας του Jiang, η Κίνα εντάσσεται στο διεθνές οικονομικό πεδίο και καθίσταται επιτακτική και επιθυμητή η περεταίρω εξέλιξη των ιδεολογικών προτύπων. Οι ιδεολογικές συνεισφορές του Jiang υπέσκαψαν τα ταξικά του θεμέλια του ΚΚΚ και η διεύρυνση της βάσης του σήμαινε την απομάκρυνση από τον παραδοσιακό ρόλο του λενινιστικού τύπου Κόμματος εμπροσθοφυλακής. Η «Επιστημονική Προοπτική για την Ανάπτυξη» του Hu Jintao παρουσιάστηκε ως το επόμενο βήμα για την «κινεζοποίηση» της μαρξιστικής σκέψης. Η ηγεσία του Hu κλήθηκε τόσο πολιτικά, όσο και ρητορικά να επικεντρωθεί ...