การสอบสวนโรคอาหารเป็นพิษตำบลบ่อหลวง อำเภอฮอด จังหวัดเชียงใหม่ ปี 2546 ; Investigation of food-poisoning Tambon Bolaung amphur Hod Chiangmai 2003

การศึกษาครั้งนี้ได้มุ่งประเด็นสอบสวนโรคอาหารเป็นพิษตำบลบ่อหลวง อำเภอฮอด จังหวัดเชียงใหม่ ปี พ.ศ. 2546 มีผู้ป่วย จำนนวน 286 ราย เพศชายมากกว่าเพศหญิง โดยเป็นเพศชายร้อยละ 56.99 เพศหญิงร้อยละ 43.01 ผู้ป่วยอยู่ในกลุ่มวัยแรงงาน (กลุ่มอายุ 25-44 ปี) มากที่สุดร้อยละ 42.66 ระยะฟักตัวเร็วที่สุด 10 ชั่วโมง นานที่สุด 40 ชั่วโมง เฉลี่ย 24.28 ชั่วโมง ระยะฟักตัวมากที่สุดอยู่ในช่วง 23-28 ชั่วโมง ร้อยละ 44.40 สำหรับอาการและอาการแสดงที่ตรวจพบ ได้แก่ ถ่ายเหลวงเป็นน้ำ มากที่สุดร้อยละ 80.70 รองลงมา ได้แก่ ปวดท้อง ปวดศีรษะ มีไข้ คลื่นไส้ เจ็บแน่นหน้าอก อาเจียน ร้อยละ 72.51, 64.33, 45.63, 29.24, 15.20 และ 14.63 ตามลำดับ สาเหตุเกิดจากการรับประทานเนื้อกระบือดิบ โดยปรุงเป็นอาหารที่ได้รับความนิยมของประชาชนในภาคเหนือ ได้แก่ หลู้ ส้า และลาบดิน มีความเสี่ยงสัมพันธ์เท่ากับ 46.67, 28.11 และ 11.65 ตามลำดับ ส่วนเชื้อโรคที่เป็นสาเหตุได้แก่ เชื้อแบคทีเรีย Escherichia coli และ Salmonella spp. และ เชื้อโปรโตชัว Sarcocystis spp.คณะทำงานเฝ้าระวังควบคุมโรคเฉพาะกิจ ทุกระดับควรเตรียมพร้อมรับสถานการณ์โรคอาหารเป็นพิษโดยเฉพาะโรคที่เกิดจากการมีพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่ปรุงจากเนื้อสัตว์ดิบๆ ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้ทุกเมื่อในกลุ่มที่ยังไม่ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบิโภค ตอลดจนสุขวิทยาส่วนบุคคลและอนามัยสิ่งแวดล้อมที่ยังไม่ได้ปรังปรุงให้ดีขึ้น ; The purpose of this study to investigation food-poisoning in Tam bon Boluang Amphur Hod Chiangmai in 2003. All patients had 286 case, male 56.99%, female 43.01%, age group 25-44 years 42.80%, the least of age 4 years and the highest of age 80 years. Incubation period the most of rapid 10 hours, the most of delay 40 hours. Average 24-28 hours the frequency Of time group 23-28 hours was 44.40%. Signs and symptom in this study was diarrhea (watery) 80.70%, abdominal pain, headache, fever, nausea, chest pain and vomiting, 72.51%, 64.33%, 45.63%, 29.24% 15.20% and 14.63% respectively. The causation of food-poisoning in this study, all patients had raw meat of buffalo whose uncooked with appropriate heat. The product of raw meat buffalo was loo , sa and lab , all them were the best of northern food in Thailand. The relative risk was 46.67, 28.11 and 11.65 respectively. The pathogen was bacterial, Escherichia coli, Salmonella spp. And protozoa Sarcocystis spp . The result laboratory of veterinary diagnostic faculty of veterinary medicine Chiangmai university found Salmonella spp. and Sarcocystis spp. in raw meat of buffalo, and Chiangmai medical science center found E. coli, only Salmonella spp. found in rectal swab from patients in laboratory of Hod hospital. Surveillance rapid and response teams (SRRT) should be preventive and alert foodpoisoning, causation of consumer behavior for had uncooked food raw meat animal. Behavioral could not change, hygiene and environment health was undevelopment. Project or activity for behavioral change in community depend on times and supporting budget should be promote for preventive food-poisoning. When comparative with treatment and food-poisoning poisoning control.